Saveh

koepels

De omtrek en de kromming van een koepel varieert met de hoogte. Je kunt niet op elke hoogte evenveel gelijke sterren naast elkaar plaatsen. Hiervoor bedachten ze een vernuftige techniek, die ze zowel langs de buitenkant als de binnenkant konden gebruikten.
  • In de top van de koepel plaatsten ze een ster, vaak 12- of 16-hoekig.
  • Van daaruit naar beneden deelden ze de koepel op in stroken van gebogen driehoeken, evenveel als de hoeken van de ster in de top. Deze gebogen driehoeken werden als eenheidstegel gebruikt over heel de koepel.
  • In elke gebogen driehoek werden van boven naar onder sterren geplaatst. De veranderende breedte van de koepel werd opgevangen door sterren te plaatsen met meer of minder hoekpunten. Zo kon men de lengte van de lijnstukjes op elke ster gelijk houden en toch grotere en kleinere sterren creëren
  • Rij per rij werden overgangsvormen gebruikt om de sterren met elkaar te verbinden. Hierbij was het de kunst om zo weinig mogelijk verschillende vormen te gebruiken en geen hoeken en vormen die de visuele indruk van de hele koepel verstoorden.
Image

Vrijdagmoskee Saveh (eind 16e eeuw)

De kromming van de buitenkoepel van de Vrijdagmoskee van Saveh loopt niet gelijkmatig. Sterk aan de basis, neemt ze eerst af om daarna in een tweede fase sterk te krommen en daarna terug af te nemen naar de top. Bovenaan vormen acht koepelsegmenten een 8-puntige ster.
Image

patroon van lijnen en sterren op de koepel

In het artikel Girih for Domes: Analysis of Three Iranian Domes door Mohammad Hossein Kasraei, Yahya Nourian, Mohamadjavad Mahdavinejad publiceren de auteurs een dwarsdoorsnede van de koepel in Saveh. Zes zones met verschillende kromming worden vertaald in sterren met een verschillend aantal punten.
Image